A winter trip in the Mani. Ένα μοναδικό χειμωνιάτικο ταξίδι στη Μάνη.

Mani is one of my favorite destinations, so when my friends suggested a holiday with yoga in Mani, I was thrilled. We stayed in simple rooms and enjoyed the relaxed pace of autumn, were entertained with endless discussions at the cafes, got acquainted with the many specialties of the region in the covered market of Kalamata, wandered around in Ancient Messene and mainly rejoiced in the Mani itself, green and fragrant with its wild flowers and herbs.

Η Μάνη είναι αγαπημένος μου προορισμός, κι έτσι όταν φίλοι μου πρότειναν διακοπές με γιόγκα ενθουσιάστηκα. Μείναμε σε πολύ απλά δωμάτια, απολαύσαμε τους χαλαρούς ρυθμούς του φθινοπώρου, τις συζητήσεις στα καφενεία, μια εκπληκτική πεζοπορία στο φαράγγι του Βυρού, γνωρίσαμε όλα τα καλούδια του τόπου στην σκεπαστή αγορά της Καλαμάτας, τριγυρίσαμε την Αρχαία Μεσσήνη, κυρίως είδαμε την Μάνη καταπράσινη και μοσχοβολιστή από αγριολούλουδα και βοτάνια.

The Tower of Mourtzinos-Troupakis  Το οικιστικό συγκρότημα του «καπετάνιου» Τρουπάκη-Μούρτζινου

The “Spirit of Life” is a centre and guesthouse that combines yoga (for beginners, intermediate and advanced students) with an introduction to the Mani region. The owner, Kerry Kousiounis, a Greek from London and a truly nice man, had decided to come to Mani, and bring his English wife with him, to make his dream a reality. They created a small stone village of four houses on the slopes of Taygetos, above St. Nicholas village. Kerry teaches Iyengar yoga, but for the weekly programs he usually invites distinguished teachers of various yoga techniques from around the world. The daily program starts with yoga in a bright and airy room overlooking the sea, followed by a super-healthy breakfast and interesting activities in the area – like horse riding, trekking, swimming etc-  for whoever wishes to join in. Participants can choose their preferred activities on the day of their arrival.

Το The Spirit of Life είναι ένα κέντρο/ξενώνας που συνδυάζει γιόγκα για αρχαρίους και προχωρημένους και γνωριμία με την Μάνη. Ο ιδιοκτήτης  Κυριάκος Κουσιουνής, ένας πολύ ωραίος τύπος, Έλληνας του Λονδίνου, αποφάσισε να έρθει στην Μάνη μαζί με την αγγλίδα γυναίκα του και να κάνει το όνειρο του πραγματικότητα. Δημιούργησαν ένα μικρό πέτρινο οικισμό από τέσσερα σπιτάκια στην πλαγιά του Αγίου Νικολάου. Ο Κυριάκος διδάσκει iyengar γιόγκα, για τα εβδομαδιαία όμως προγράμματα συνήθως καλεί διακεκριμένους δασκάλους  διαφόρων τεχνικών γιόγκα από όλο τον κόσμο. Το ημερήσιο πρόγραμμα ξεκινάει με γιόγκα σε μια μεγάλη ευάερη και ευήλια αίθουσα με θέα τη θάλασσα, ακολουθεί ένα σούπερ υγιεινό πρωινό και μια ενδιαφέρουσα δραστηριότητα στην περιοχή κατά την διάρκεια της ημέρας για όποιον θέλει να πάρει μέρος. Οι δραστηριότητες ποικίλουν ανάλογα την εποχή, μπάνιο στην θάλασσα, ιππασία, εύκολες πεζοπορίες στην γύρω περιοχή κτλ

View from the “Spirit of Life”.  Η Θέα απο το “Spirit of Life”

Kardamili village  from Petrovouni mountain. Η Καρδαμύλη απο Πετροβούνι.

The next morning we went hiking. We started walking from the fortress complex of the Tower of Mourtzinos-Troupakis, named for the last captain of Mani, in Old Kardamyli. The complex, built in 1807, is dominated by the family church of St. Spyridon (built around 1700), and is comprised of a basilica with a dome and a four-storey bell-tower, the tower-house, cistern, olive press—all of which impressively illustrate the daily life of the reclusive society of 17th and 18th century Mani.

We continued our walk along the path that climbs up to Petrovouni surrounded by olive trees, cypresses and evergreen shrubs, with Taygetus peak above us and the sea below.

Το επόμενο πρωί φύγαμε για  πεζοπορία. Με αφετηρία το οικιστικό συγκρότημα του «καπετάνιου»  Τρουπάκη-Μούρτζινου στην Παλιά Καρδαμύλη με τον οχυρωματικό  πύργο(1807),  την οικογενειακή εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα (περί το 1700),  την υπέροχη βασιλική με τετραώροφο κωδωνοστάσιο, το πυργόσπιτο- κατοικία, τη στέρνα και το ελαιοτριβείο αυτού του εντυπωσιακού σπιτιού που μαρτυρεί  την καθημερινή ζωή της κλειστής μανιάτικης κοινωνίας του 17ου -18ου αιώνα.

Συνεχίσαμε από το καλντερίμι που ανεβαίνει στο Πετροβούνι ανάμεσα σε ελιές, σκίνους και κυπαρίσσια με τον Ταΰγετο και τη θάλασσα συντροφιά.

St. SophiaΑγία Σοφία

The view of Kardamyli from above is enchanting. We passed through the valley of Viros Gorge in the company of thrushes, magpies, blackbirds and other small birds who were flapping their wings in the bushes. We passed by the Byzantine church of St. Sophia (ca. 1604) with its twelve-sided dome, and slowly began to descend the forested path with its maple and oak trees. The view of the Viros valley from up high, with the Monastery of Sotiros (Saviour) in its depths and Taygetos towering above us, was truly spectacular. We descended into the bed of the ravine to see it closer. According to a document dated 1681, the monastery was built during the 14th century.

Η θέα της Καρδαμύλης από ψηλά είναι μαγεία, συνεχίσαμε  για την  κοιλάδα του Βυρού παρέα με τσίχλες, κίσσες κοτσύφια και μικροπούλια που πετάριζαν ανάμεσα στους θάμνους. Περάσαμε τον βυζαντινό ναό της Αγίας Σοφίας (1604) με τον δωδεκάπλευρο τρούλο και σιγά σιγά αρχίσαμε να κατεβαίνουμε το δασωμένο από σφένδαμους και δρυς μονοπάτι. Η θέα της κοιλάδας του Βυρού από ψηλά με την Μονή του Σωτήρος στο βάθος και  τον Ταΰγετο να δεσπόζει από πάνω ήταν ένα πραγματικά εντυπωσιακό θέαμα. Κατεβήκαμε κάτω στην κοίτη  να την δούμε από κοντά. Η πολύ ενδιαφέρουσα Μονή όπως αναφέρει ένα έγγραφο του 1681 είναι χτισμένη τον 14ο αιώνα.

Viros gorge

We continued along the valley’s riverbed with its large white-gray pebbles, which demanded walking with caution. The narrowest passage in the gorge, with its vertical cliff walls, made us feel like dwarfs for a time. Nature rewarded us well for our arduous walk. In ancient times the gorge was the route of “Vasiliki Odos” (the Royal Road), which connected ancient Sparta with the harbor of Kardamyli. According to mythology, Pyrros, son of Achilles, crossed Viros gorge to get to Sparta to marry the beautiful Hermione, daughter of Menelaus and Helen. At some point, the riverbed finally widened, and our three- hour walk ended at the beach of Kardamyli. We ran to the sea and dived in to cool off our feet.

Συνεχίσαμε διασχίζοντας την κοίτη του Βυρού με τις λευκόγκριζες κροκάλες – το περπάτημα απαιτεί προσεκτικά βήματα – περνάμε  από το στενότερο πέρασμα του φαραγγιού με τα κατακόρυφα τοιχώματα –αισθανόμαστε νάνοι για λίγο – συνεχίζουμε στην κοίτη σε πολλά σημεία σκαρφαλώνουμε σε βράχους, οι κροκάλες ταλαιπωρούν τα πόδια αλλά η φύση μας επιβραβεύει. Λέγεται ότι στην αρχαιότητα κατά μήκος του φαραγγιού διερχόταν η  Βασιλική Οδός, η οποία ένωνε την αρχαία Σπάρτη με το λιμάνι της Καρδαμύλης. Μάλιστα σύμφωνα με το μύθο ο Πύρρος, γιος του Αχιλλέα διέσχισε το φαράγγι του Βυρού για να φτάσει στην αρχαία Σπάρτη και να παντρευτεί την όμορφη Ερμιόνη, κόρη του Μενέλαου και της Ωραίας Ελένης. Κάποτε η κοίτη φαρδαίνει και η τρίωρη διαδρομή μας τελειώνει στην θάλασσα της Καρδαμύλης. Τρέχουμε να βουτήξουμε τα πόδια μας να δροσιστούν.

View from Patrick Leigh Fermor's house Kardamili Mani, Greece. Η Θέα απο το σπίτι του Πάτρικ Λι Φέρμορ κοντά στην Καρδαμύλη.

The house of Sir Patrick Leigh Fermor sits right above the sea, surrounded by olive groves. Though the photos inside were taken while he was still alive, the house doesn’t feel the same as it did then, as restoration works are in progress on it. A visit is still well worthwhile, however, if only to view the site, and at the same time to support the restoration with your entrance fee. (For more information, please visit the site of  the Benaki Museum ).

Το σπίτι του  σερ Πάτρικ Λι Φέρµορ πάνω από την θάλασσα, πνιγμένο στον ελαιώνα ασφαλώς δεν είναι αυτό που ήταν όταν ζούσε, διότι στο εσωτερικό του γίνονται εργασίες και είναι σχεδόν γιαπί (οι φωτογραφίες είναι απο τότε που ζούσε) αλλά η γεύση και μόνο της τοποθεσίας που έζησε αυτός ο σπουδαίος άνθρωπος αξίζει την επίσκεψη άλλωστε έτσι μπορείτε να συνδράμετε στο έργο αποκατάστασης της κατοικίας. Πληροφορίες στο site του Μουσείου Μπενάκη

Patrick Leigh Fermor house Kardamili Mani Greece

Patrick Leigh Fermor house Kardamili Mani GreecePatrick Leigh Fermor house Kardamili Mani Greece

At the covered market in Kalamata, we experienced the ambience created by the small producers and the freshness, variety and quality of their products. We bought herbs from Taygetos, chestnuts from Kastanitsa, a village in Arcadia, Kalamata olives and mammoth olives, sausages and pasto (cured pork meat), organic extra virgin olive oil, lallagia (crispy fried dough strips) and pastelia (sesame and honey bar). We discovered a fruit called “skourouhia” from the village Alagonia, which is nestled in the folds of Taygetos, and amazing dairy products. Then we had a coffee at the market’s coffee shop—perfect, intense Greek coffee! Afterwards, we walked up to the Kalamata castle and admired the view of the city from above. It looked like a painting. And then, off down the road to Ancient Messene! Kerry, we love you!

Στην σκεπαστή αγορά της Καλαμάτας, ξετρελαθήκαμε με την ατμόσφαιρα, τους μικρούς παραγωγούς, την  φρεσκάδα, την ποικιλία και την ποιότητα των προϊόντων.  Προμηθευτήκαμε  βότανα από τον Ταΰγετο, κάστανα από την Καστάνιτσα Αρκαδίας, ελιές καλαμών και άλλες που τις λένε μαμούθ, λουκάνικα και παστό, λάδι βιολογικό, λαλάγγια και παστέλια. Είδαμε και φρούτα που τα λένε σκουρούχια από την Αλαγονία του Ταΰγετου κι εκπληκτικά τυροκομικά προϊόντα. Ύστερα καθίσαμε για καφεδάκι στο καφενείο της αγοράς δίπλα στους παππούδες, ο ελληνικός βαρύς γλυκός ήταν τέλειος. Ανεβήκαμε και στο κάστρο να δούμε την πόλη από ψηλά, η Καλαμάτα από εδώ είναι πίνακας. Και τώρα; πέρνουμε το δρόμο για Αρχαία Μεσσήνη! Κυριάκο σ’ αγαπάμε!!!Kalamata Market. Η αγορά της Καλαμάτας

Kalamata townKalamata town from the castle    Η πόλη της Καλαμάτας απο το κάστροAncient Messini. Αρχαία Μεσσήνη

“Everything in Ancient Messene is structured to express the era’s concept of democracy, equality before the law and equal shares,” says Petros Themelis, the archaeologist behind the miracle of today’s Ancient Messene. Themelis devoted the last 30 years of his life to the excavations. The vindication of his labors came in the summer of 2013, with the theater regaining its voice after 17 centuries, with a unique opera gala.

Like an emerging Aphrodite, an entire 4th century BC city rose from its ruins and regained its glorious ancient character. The tour is a unique experience mainly because one finds oneself surrounded by an outstanding fertile environment, intact by natural disasters and the construction of newer settlements. The visitor can admire the temples, the public buildings, the fortifications, the residences and burial monuments in a setting that does not differ from that of antiquity.

“Τα πάντα στην Αρχαία Μεσσήνη είναι έτσι δομημένα, ώστε να εκφράζουν την αντίληψη της εποχής σε σχέση με τη Δημοκρατία, την ισονομία, την ισομοιρία», λέει ο Πέτρος Θέμελης, ο αρχαιολόγος που βρίσκεται πίσω από το θαύμα της Αρχαίας Μεσσήνης, στο οποίο έχει αφιερωθεί τα τελευταία 30 χρόνια. Η δικαίωση των κόπων του ήρθε όταν έπειτα από 17 αιώνες το καλοκαίρι του 2013 το θέατρο απέκτησε ξανά φωνή με ένα γκαλά όπερας.

Η περιήγηση σε αυτήν την πολιτεία του 4ου αι. π.χ είναι μια μοναδική εμπειρία καταρχήν γιατί βρίσκεται σ’ ένα έξοχο φυσικό περιβάλλον εύφορο και αλώβητο από φυσικές καταστροφές, νεώτερους οικισμούς κτλ. Έτσι ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τα ιερά και δημόσια οικοδομήματα αλλά και τις οχυρώσεις, τις κατοικίες και τα ταφικά μνημεία, σε ένα σύνολο που δεν διαφέρει και πολύ από την αρχαιότητα.

Ancient Messini. Αρχαία Μεσσήνη

Ancient Messini. Αρχαία Μεσσήνη

This wonderful trip needed a worthy epilogue, and that was provided by the little tavern in Kitries, with its tables on the sea, where we were served fresh fish and ouzo –the best ending of this exquisite day.

Translation by Vicky Anastasiadou

Αυτή η μέρα όμως χρειάζεται κι έναν αντάξιο επίλογο. Η ψαροταβέρνα στις Κιτριές με τα τραπεζάκια πάνω στο κύμα, το ουζάκι και το ψαράκι ήταν η καλύτερη κατάληξη αυτής της εξαίσιας μέρας.